یادداشت های ویژه

روزهای امتحان پایان نیم سال

آداب دانشجویی و استادی
 
دکتر محمد مهدی رضایی (احسان)
کارشناس فرهنگی دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه شهید بهشتی
 
مُنْیةُ المُرید فی أدَبِ المُفیدِ وَ المُسْتَفید (آداب تعلیم و تعلّم در اسلام) کتابی است در حوزه اخلاق اسلامی، نوشته زین‌الدین بن علی عاملی، معروف به شهید ثانی (شهادت ۹۶۶ق) در موضوع آداب متقابل شاگرد و استاد و آداب تعلیم و تعلم در اسلام. این کتاب، منبع بسیاری از آثار پس از خود در این موضوع بوده و به جهت اهمیت و شهرت آن دارای نسخه‌های فراوان، ترجمه، تلخیص و شروح متعددی است. این رساله موجز که آداب استادی و دانشجویی را می‌آموزد، از قدیم در کانون توجه طلاب علوم دینی شیعه قرار داشته است.
به مناسبت روزهای نزدیک به امتحانات دانشجویان محترم، گوشه مختصری از این کتاب ارزشمند را تقدیم می‌کنم:
«برنامه ريزى ساعات شبانه روزى براى اشتغالات علمى
شاگرد بايد اوقات و فرصت‌هاى شبانه روزى خود را طبق برنامه تحصيلى خود، تقسيم بندى و طرح ريزى نمايد؛ زيرا اين كار يعنى داشتن برنامه روزانه و تقسيم اوقات، موجب بركت و ازدياد عمر علمى و فرصتهاى تحصيلى دانشجو می‌گردد. شاگرد بايد بازمانده عمر خويش را غنيمت بشمارد؛ زيرا بازمانده عمر انسان آنچنان گرانبها است كه نمى توان آنرا ارزيابى نموده، و قيمت و بهایى براى آن تعيين كرد.
بهترين اوقات و فرصت‌ها براى حفظ كردن، سحرها و ساعات پس از نيمه شب . و عالى ترين فرصت براى بحث و گفتگوهاى علمى، ساعات بامدادان . و مطلوب ترين موقع براى كتابت و نگارش، اوقات نيمروز. و سودمندترين لحظه‌ها براى بررسى و مطالعه و مذاكره، شبانگاهان و بازمانده ساعات روز می‌باشد.
از گفته‌ها و بياناتى كه تجربه نيز آن را تأييد مى‌كند اين است كه حفظ كردن مطالب در شبانگاهان از حفظ كردن در ساعات روز، نافع‌تر می‌باشد؛ چنانكه حفظ مطالب در حالت گرسنگى و عدم امتلاء معده، سودمندتر از هنگام سيرى است .
اگر شاگردى بخواهد در حفظ معلومات خود، كاملا موفق و كامياب گردد بايد جا و مكانى خالى از اغيار و به اصطلاح: محل دنجى را انتخاب كند كه از عوامل سرگرم كننده و مشغول ساز از قبيل سر و صدا و... راه‌ها و شوارع پرتراكم - كه رفت و آمد و حركات در آنجا زياد است - بدور باشد؛ زيرا اين عوامل، مانع آسايش دل و آرامش و فراغ خاطر می‌باشد، و موجبات تفرق و پريشانى قلب و انديشه آدمى را فراهم می‌سازد».
در پایان پیوند متن مجازی کتاب، جهت استفاده عزیزان وحداقل نگاهی به فهرست آن، تقدیم می‌شود:
http://l1l.ir/3k8m