علوم و زیست فناوری گیاهی

معرفی گروه

علوم گياهی يکی از شاخه‌های مهم در حوزه علم زيست‌شناسی محسوب می‌شود که دارای ارزش‌کلیدی و چشمگير در زندگی بشر است. به دلیل نقش حیاتی گیاهان در تثبیت و پایداری اکوسیستم های طبیعی و بقاء چرخه های حیاتی و اهمیت این گروه راهبردی در کشاورزی، فرآورده‌های غذایی و دارویی، مطالعه و درک بهتر مکانیسم‌های گیاهان زمینه را برای حل مشکلات مرتبط با محیط زیست، کشاورزی و داروسازی فراهم می‌کند.

بنابراین دستاوردهای تحقيقات علوم گیاهی از نیازهای ضروری جهت توسعه و استقلال کشور در زمینه‌های مرتبط با گیاهان می‌باشد. بدین‌منظور در این گروه موضوعاتی نظیر بررسی ساختار متابولیک و فرایندهای حیاتی گیاهان، فرایندهای بیوشیمیایی، ریخت‌زایی و فرایندهای تکوینی، مکانیسم تنوع و تکامل، بر‌هم‌کنش گیاهان با محیط اطراف، ساختارهای ژنتیکی، رده‌بندی و قرابت‌های خویشاوندی در گیاهان، زیست فناوری، بوم شناسی و حفاظت از گیاهان و متابولیت ها و ترکیبات شیمایی گیاهان در گیاهان در گرایش‌های متنوع علوم گیاهی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

گرایش علوم گیاهی از رشته زیست شناسی از سال 1361 به‌عنوان یکی از زمینه های پذیرش دانشجو در دانشکده علوم تصویب شد. در حال حاضر در مقاطع کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و دکتری دانشجو می‌پذیرد.

دروس سيستماتيک گياهی، تشريح و ريخت‌شناسی گياهی، بيوتکنولوژی و مهندسی ژنتيک گياهی، ژنتيک گياهی، تکوين گياهی، اکولوژی گياهی، فيزيولوژی گياهی، بيوشيمی گياهی، قارچ شناسی و جلبک شناسی از شاخه‌های اصلی علوم گياهی و تنوع زيستی گياهی، حفاظت گياهی، جغرافيای گياهی و حاصل ترکيب علوم گياهی با شاخه‌های متنوع علم زيست شناسی و ساير علوم میباشد.

مطالعات گياهان دارويی، فرآورده‌های گیاه بنیان زنبور عسل، گرده شناسی، تنوع زیستی، بوم شناسی و حفاظت از گیاهان، فضای سبز، احياي بيابان¬‌ها، مهندسی ژنتيک و توليد محصولات تراريخته، اکوفيزيولوژی گياهی، مرتع و جنگلداری همه از شاخه‌های کاربردي منشعب از علوم گياهی می‌باشند.

زمینه‌های اصلی پژوهش در تحصیلات تکمیلی علوم گیاهی بیوسیستماتیک و تکامل گیاهی، ژنتیک گیاهی، فیزیولوژی، جلبک شناسی و قارچ شناسی می‌باشد.  این گروه دارای 3 آزمایشگاه آموزشی و 4 آزمایشگاه تحقیقاتی و یک هرباریوم می‌باشد.
​​​​​​​
گرایش‌های این گروه عبارتند از: سیستماتیک - اکولوژی گیاهی (دوره کارشناسی ارشد و دکتری)، فیزیولوژی گیاهی (کارشناسی ارشد) و بیوتکنولوژی گیاهی (کارشناسی ارشد و دکتری).

در حال حاضر آقای دکتر احمدرضا محرابیان مدیر گروه علوم و زیست فناوری گیاهی می‌باشند.
 

زمينه‌های پژوهشی گروه علوم و زیست فناوری گیاهی

گروه علوم گیاهی در دانشکده علوم و فناوری زيستی دانشگاه شهيد بهشتی با مراکز و موسسات تحقيقاتی مختلفی دارای همکاری‌های آموزشی و پژوهشی است. موسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع کشور، مرکز بذر و نهال وزارت جهاد کشاورزی، مرکز تحقيقات بيوتکنولوژی و مهندسی ژنتيک کشور، موسسه بررسی آفات و بيماري­‌های گياهی، سازمان حفاظت محيط زيست، دانشگاه‌های مختلف کشور و پژوهشکده علوم محيطی، پژوهشکده گياهان دارويی و جهاد دانشگاهی در داخل دانشگاه از مراکزی هستند که با گروه علوم گياهی همکاری آموزشی و پژوهشی دارند.

بخشی از این پژوهشها عبارتند از:
  • انجام مطالعات بیوسیستماتیکی و فیلوژنی گیاهی بر گونه‌های دارای اولویت در کشور
  • بارکدینگ مولکولی گیاهان دارویی و زراعی
  • گرده شناسی و تهیه اطلس گرده شناسی ایران
  • کنترل کیفیت، تعیین منشاءگیاهی واصالت سنجی فرآورده های گیاه بنیان زنبور عسل
  • انجام طرح‌های پژوهشی در حوزه اکولوژی و حفاظت گونه‌های گیاهی
  • ارزیابی فلورستیک و پوشش گیاهی در مناطق مختلف کشور
  • انجام مطالعات ژن اکولوژیکی در گونه‌های بومی کشور
  • جمع‌آوری، شناسایی و تهیه بانک بذر گونه‌های در معرض انقراض کشور
  • انجام مطالعات فیزیولوژی تنش گیاهی
  • انجام مطالعات گیاه پالایی در راستای کاهش آلودگی های زیست محیطی
  • انجام مطالعات اصلاح سیستم‌های زیستی با استفاده از مهندسی نانو تکنولوژی
  • انجام مطالعات برای تولید نانو ساختار‌های زیستی برای کاربرهای پژشکی، صنعتی، کشاورزی
  • انجام مطالعات و بررسی‌های فیزیولوژیکی محصولات گیاهی پس از برداشت
  • مطالعه در زمینه بیوتکنولوژی جلبک‌ها، قابلیت به‌کارگیری آنها در صنایع مختلف
  • ارزیابی فلورستیک و اکولوژیک جلبک‌ها در اکوسیستم‌های آبی و خشکی کشور
  • تاسیس هرباریوم جلبک‌های میکروسکوپی جهت حفاظت نمونه‌های بومی کشور
از این گروه جناب آقای دکتر حسین ریاحی به‌عنوان پژوهشگر و استاد نمونه دانشگاه در سال 1387، جناب آقای دکتر مسعود شیدایی به‌عنوان استاد نمونه و پژوهشگر شاخص دانشگاه در سال‌های 1388 و 1399 و به‌عنوان پژوهشگر نمونه کشوری  در سال 1389 و آقای دکتر احمدرضا محرابیان به عنوان محقق برتر کشوری حوزه محیط زیست در رخداد جایزه ملی محیط زیست در سال 1396 و نیز استاد برتر آموزشی دانشگاه درسال 1398 و نیز پژوهشگر برگزیده دانشگاه به جهت تالیف کتاب در سال های1392 و 1394 و نیز فعالیت های فناورانه برتر در در سال 1401 برگزیده شده‌اند.​​​​
برگزاری جلسه هفتگی ارائه مقاله  ژورنال کلاب:
جلسه هفتگی ارائه مقاله ژورنال کلاب گروه علوم و زیست فناوری گیاهی در روز شنبه هر هفته از ساعت 11:30 الی 13:00 به‌صورت حضوری در سالن آمفی‌تاتر واقع در طبقه همکف دانشکده علوم و فناوری زیستی برگزار می‌شود.
لیست پروژه ها و برنامه زمانبندی ارائه ژورنال کلاب دانشجویان علوم گیاهی