کتاب کبوترخانهها: با نگاهی به برجهای کبوتر آقغلامعلی نجفآباد تألیف عاطفه کرباسی، استادیار دانشکدۀ معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی، با همکاری نرگس مالک کاوکانی و مسیح مسجدی منتشر شد.
چاپ دوم این کتاب برای نخستین بار در سال 1402، در 340 صفحه در قطع وزیری و تمام رنگی در انتشارات دانشگاه شهید بهشتی منتشر شده است و با قیمت 5.100.000 ریال عرضه میشود.
برجهای کبوترخانۀ آقغلامعلی (صفا) در نجفآباد اصفهان از شاخصترین مجموعه کبوترخانههای برجایمانده در ایراناند که پیش از این نقشهای از آنها در دست نبود و برای نخستین بار نقشههای این بنا در کتاب کبوترخانهها: با نگاهی به برجهای کبوتر آقغلامعلی نجفآباد عرضه شده و نگارنده با تکیه بر تاریخ شفاهی، روایتهایی از گذشتۀ بنا را در اختیار مخاطبان گذاشته است. برای شناخت دقیقتر برجهای کبوتر آقغلامعلی، لازم است در نگاهی جامع، کبوترخانهها را که از آثار ارزشمند و جالب توجه معماری بومیاند، بهتر بشناسیم تا علاوه بر شناخت اجزای این بناها و کارکردهای آنها، جایگاه برجهای کبوتر آقغلامعلی را در میان دیگر کبوترخانهها دریابیم.
کتاب کبوترخانهها در شش فصل نوشته شده است. نگارنده ابتدا به جایگاه کبوتر و کبوترخانه در فرهنگ و ادبیات میپردازد و نشان میدهد که کبوتر در فرهنگ ایران، دین اسلام و نیز در میان دیگر ملل و ادیان، جایگاهی ویژه و حتی مقدس داشته است. جستجوی کبوترخانه در متون تاریخی و سفرنامهها نشان میدهد این بناها، که از نظر سیاحان شگفتی بودند، از دیرباز در ایران وجود داشتهاند و نقشی مهم در نظام کشاورزی ایران ایفا میکردند. برای شناخت کبوترخانهها و دانستن جایگاه برجهای کبوترخانۀ آقغلامعلی در میان انواع این بناها در ایران و جهان، به دیگر کبوترخانههای ایران و جهان نیز توجه شده و پیشینه و انواع این بناها، معماری و اجزای آنها و بستر قرارگیریشان بررسی شده است. از آنجا که کبوترخانۀ آقغلامعلی شامل دو برج مکعبی است که بر فراز فضاهای خانه قرارگرفتهاند، کبوترخانههای مکعبشکل و مجاور خانه در نقاط دیگر ایران و جهان، بهطور ویژه، در این کتاب بررسی شدهاند. در پایان نیز نگارنده با یادآوری تجربههای داخلی و بینالمللی احیای کبوترخانهها، کوشیده است برای احیای برجهای کبوترخانۀ آقغلامعلی بهمنظور نقشآفرینی دوبارۀ این بنا در حیات معماری، فرهنگی و اجتماعی شهر نجفآباد و سرزمینمان ایران، توصیههایی ارائه دهد که این موضوع کتاب را برای علاقهمندان میراث فرهنگی و گردشگری در ایران و جهان کاربردی میکند، بهویژه برای افراد علاقهمند به بناهای تاریخی ایران و بهخصوص کبوترخانهها و شکل و کارکرد و انواع آن؛ دانشجویان مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری که برای تحقیق یا طراحی و مطالعۀ تخصصی و رجوع به متن و تصویر به شناخت بیشتر کبوترخانهها تمایل دارند و درنهایت، برای افرادی که بهطور خاص مشتاق شناخت شکل و کارکرد و سابقۀ کبوترخانههای صفا یا آقغلامعلی در شهر نجفآباد اصفهاناند.
دانشجویان و علاقهمندان میتوانند برای خرید این کتاب به دفتر فروش مرکز نشر آثار علمی دانشگاه شهید بهشتی واقع در ساختمان فنّاوری اطلاعات (IT)، طبقۀ همکف مراجعه کنند یا از طریق وبگاه این مرکز برخط سفارش دهند. همچنین خرید فایل الکترونیک کتاب نیز از وبگاه «فیدیبو»، «بوکت» و «طاقچه» امکانپذیر است.