گزارش تکمیلی جلسه هم انديشی بررسی وقايع اخير كشور
جلسه هم‌اندیشی بررسی وقایع اخیر كشور، با حضور سرپرست دانشگاه و جمعی از نخبگان دانشگاه، به همت دفتر هم‌اندیشی استادان و نخبگان دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.
حجت الاسلام علیرضا رجالی، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در ابتدای این نشست، ضمن تبریك به دكتر آقامیری سرپرست دانشگاه برای پذیرش مسئولیت جدید و تشكر از تلاش‌های رئیس سابق دانشگاه دكتر نصیری، به تبیین مساله پرداخته و موضوعات مختلفی از جمله تحلیل عوامل خیزش های اعتراضی، ناهنجاری های موجود و ارائه ساختاری روشن برای مدل اعتراض را از جمله موضوعات نیازمند تامل و بازاندیشی دانست.
در ادامه دكتر محمودرضا آقامیری سرپرست دانشگاه شهید بهشتی، ضمن تقدیر از تلاش های دفتر هم اندیشی دانشگاه گفت: جامعه ای دچار اختلال و بحران خواهد شد كه «عقل» را از خود دور كند. باید بنا را بر ارائه تحلیلی عقلانی گذاشت و تحلیلی عقلانی و با نظر به واقعیت های موجود ارائه داد.
دكتر منصور میراحمدی، عضو هیئت علمی دانشكده اقتصاد و علوم سیاسی با نگاهی آسیب شناسانه اظهار داشت: اگر سوال كنیم كه چه اتفاقاتی صورت گرفت كه اعتراضات به خشونت های رفتاری و گفتاری منجر شد؟، به نظر می رسد یكی از دلایل اصلی این پدیده این است كه این نسل به «فقدان وابستگی ها و تعلقات» یا «كاهش وابستگی ها» مواجه شده اند از جمله وابستگی های سیاسی و اعتقادی است. كاهش این تعلقات یا فقدان این وابستگی ها معلول «بی اعتمادی» است. بی اعتمادی البته خود از سویی معلول عملكرد رسانه ها و شبكه های اجتماعی كه خارج از كشور هدایت می شوند و از سویی حاصل «سوء مدیریت ها» در ادوار مختلف است. ایشان در جهت برونرفت از این بیان نمودند لازم است در عرصه سیاست خارجی، دستگاه دیپلماسی ما فعالانه عمل كند و از ظرفیت های بین المللی و محلی برای كاهش آثار دشمنی ها حداكثر استفاده را داشته باشد.
دكتر علی اكبر افضلیان، معاون آموزش دانشگاه شهید بهشتی با نگاه به جامعه به مثابه یك «سیستم» گفت: برای اینكه سیستم بخواهد رفتار مطلوبی داشته باشد، باید از متغیرهای مهم خبر داشته باشیم و بدانیم چه متغیرهایی در بسترِ جامعه دارد تغییر می كند؛ تا جای ممكن از عوامل مختل كننده سیستم مطلع باشیم. به عنوان نمونه یكی از متغیرها «بیکاری» است. متغیر دیگر، «اخلاق مداری» است و باید هر یك از اینها را به دقت برسی كنیم.
دكتر رحیم نوبهار، عضو هیئت علمی دانشكده حقوق دانشگاه شهید بهشتی به شكاف موجود بین جامعه و دانشگاه اشاره نموده و افزود: باید مسئولان را متقاعد كرد كه به تحلیل های حقوقدانان، جامعه شناسان، سیاستمداران توجه جدی كنند. وی به رساله و پایان نامه های انجام شده در خصوص حكمرانی مطلوب اشاره نموده و بیان داشت: از این تحقیقات باید استفاده درست شود. دکتر نوبهار همچنین به مسئولیت استادان در دانشگاه اشاره كرده و مسئولیت تمام استادان در قبال تربیت اخلاقی دانشجویان را مورد تاكید قرار دادند.
دكتر جواد اطاعت، عضو هیئت علمی دانشكده اقتصاد و علوم سیاسی نیز با اشاره به اینكه متخصصان در دانشگاه همواره در بحران ها راهكار داده اند و این راهكارها مورد بی مهری قرار گرفته و عملی نشده، بیان داشت: باید دقت داشته باشیم كه نظام چهار پایه اساسی مشروعیت مردمی، كارآمدی، توجیه و تبلیغات و نیروهای نظامی دارد. در خصوص مشروعیت مردمی واقعا مردم ما بد عمل نكرده اند و كاملا تابع نظام و پشتیبان نظام بودند. اگر چه نوع عملكرد مسئولان كشور موجب شده كه مردم منتقد و یا احیانا معترض نظام شده اند.
وی در خصوص محور دوم یعنی كارآمدی اذعان داشت: برای بررسی كارآمدی شاخص هایی داریم كه آمار و ارقام آنها به خوبی وضع ما را نشان می دهد. شاخص های اقتصادی از جمله نرخ تورم، رشد اقتصادی، شكاف طبقاتی و غیره و شاخص‌های اجتماعی نظیر آمارهایی از جمله قتل، سرقت، اعتیاد، طلاق، خودكشی، خودسوزی و... شاخص ها ی فرهنگی و سیاسی باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد چرا كه وضعیت ما را به خوبی نشان می دهد؛ باید كار به دانشگاه ها و نیروهای متخصص سپرده شود.
دكتر مرتضی مهدوی سمنون، عضو هیئت علمی دانشكده الهیات و ادیان نیز ضمن ابراز خرسندی از برگزاری این نشست هم اندیشی گفت: از جمله مسائل اساسی این است كه ما اجماع نخبگانی در مورد مسائل نداریم. ناكارآمدی تقریبا مورد تایید ما هم هست اما اینكه میزان ناكارآمدی چقدر است، مساله مهمی است؛ میزان این خطا باید ببینیم چقدر است؟ نابرابری اجتماعی در این ده سال اخیر جزو همین ناكارآمدی هاست.
وی در رابطه با حوادث اخیر بیان داشت: باید ابتدا دقیق تبیین كنیم ببینیم چه اتفاقی افتاده و چه متغیرهایی درست مورد توجه قرار نگرفته و ... و آگاهی كامل از جامعه حاصل شود تا بعد بتوانیم راهكار درست و دقیق ارائه دهیم. ما اگر تمام جنبش ها و انقلاب ها را مشاهده كنیم، می بینیم كه بر بستر فشار، بی اعتمادی، تحقیر، احساس تبعیض، و اهانت بنا شده‌ند. اتفاقی كه الان افتاده نوعی جنبش مبتنی بر شبكه‌های اجتماعی است كه افرادی چون مانوئل كاستلز بیان می‌كنند. باور من این است كه ریشه‌های شبكه تولید معنا در بیرون از مرزهاست و این باید به دقت دیده شود تا بتوانیم نسخه برون‌فت را ارائه دهیم.
دكتر حسین صمصامی، عضو هیئت علمی دانشكده اقتصاد و علوم سیاسی از دیگر شركت كنندگان در این اظهار داشت: بهتر است موضوع را روی ابزارهایی كه در اختیار ما دانشگاهیان است متمركز كنیم. ما باید روی تعلیم و تربیت تمركز كنیم و نتیجه آن را چند سال آینده و به صورت بلند مدت ببینیم. دانشگاه تحت حكمرانی نسبی ماست و استادان نباید در امر آموزش تصمیم‌ها و ارفاق‌های غیرمعمول انجام دهند. وی ضمن بیان راهكارهایی در خصوص مساله حجاب بر كرسی‌های آزاد اندیشی و تریبون آزاد است در چارچوب اخلاق تاكید داشت.
دكتر داوود پرچمی، عضو هیئت علمی دانشكده ادبیات نیز در این نشست بیان داشت: پدیده فعلی نوعی شورش اجتماعی است؛ شورشی كه پتانسیل تبدیل شدن به جنبش اجتماعی را دارد. سیالیتی كه خواسته های افراد این جریان دارد از تعطیلی گشت ارشاد گرفته تا تغییر نظام، عدم برخورداری از رهبری مشخص، نداشتن سازمان دهی درونی و اینكه ظهور و بروز مجازی این شورش بیش از ظهور و بروز عینی آن است، ویژگی هایی است كه نشان می دهد نوعی شورش اجتماعی است. لذا ما با یك شورش اجتماعی مواجه ایم و راهكارهای متناسب با آن را خواهیم داشت.
وی ادامه داد: این پدیده، برآمد ناكارمدی حاصل از عدم پایبندی به اصول انقلاب اسلامی است. ما در طول این چهل سال به مرور از اصول انقلاب فاصله گرفته ایم. ما باید به اصول انقلاب بازگشت كنیم. اگر مردم امید داشته باشند به اینكه در آینده وضعشان بهتر می شود، قطعا همراهی نشان خواهند داد. ناكارامدی این معنا را در ذهن مردم ایجاد كرد كه ما نمی‌توانیم به مطالبات خود برسیم.
دكتر محمد علی مظاهری، رئیس دانشكده روانشناسی و علوم تربیتی نیز در این نشست لزوم توجه به علوم انسانی در كشور را یادآور شد و گفت: ما بدنه بزرگ علوم انسانی از اقتصاد تا علوم سیاسی و جامعه شناسی و غیره را در كشور ساخته ایم اما از آن استفاده نمی كنیم. علوم انسانی ما قرار است راجع به آینده حرف بزند و آینده ساز باشد. متخصص علوم انسانی مثل یك پزشك اگر دردی از جامعه تشخیص می دهد باید جدی گرفته شود و درمان شود و الا این بیماری كل جامعه را فرا خواهد گرفت. اهمیت بازخوردگیری نكته دیگری بود كه دكتر مظاهری بر آن تاكید داشتند.
در پایان مقرر شد نشست دوم و ادامه گفتگوها از سوی دفتر هم‌اندیشی دانشگاه ادامه یابد تا ایده‌های نخبگانی در قالب مجموعه نظرات كاربردی به بخش‌های اجرایی دانشگاه و كشور پیشنهاد شود.
منبع: دفتر نهاد رهبری در دانشگاه