«من کُنْتُ مَوْلاهُ فَهذا عَلی مَوْلاهُ الهمَّ والِ مَنْ والاهُ و عادِ مَنْ عاداهُ وَانْصُرْمَنْ نَصَرَهُ واخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ.»
امروز دینتان را برای شما تکمیل کردم و نعمتم را بر شما تمام ساختم و رضا دادم که شما را دین،اسلام باشد. (مائده_6)
...بهشت، حقیرتر از آن است که علی(ع) در آن بگنجد، و فقیرتر از آنکه بتواند به حسین(ع) و زینب(س) پاداش دهد، شرم میکند که در خانه گلین فاطمه(س) را بزند و در برابر ساکنان آن، که حاملان روح خدایند، و مسجود ملائک، و مُثُل افلاطونیَ ارزشها و آرمانهای انسان، نام جایزه را بر زبان آورد..." .... "... علی(ع) از بهشت بزرگتر است و از ابرار برتر، او خود پرورنده ابرار است، او سرخیل «مقربین» است. علی(ع) بزرگتر از آن است که حتی در بهشت بر سر سفره ابرار بنشیند و با آنها همکاسه شود، او خود «رضوان خداوند» است...".
...علي (ع) مرد شمشير و سخن و سياست است. احساسي به رقت يك عارف دارد و انديشهاي به استحكام يك حكيم
در تقوا و عدل چندان شديد است كه او را در جمع ياران - حتی در چشم برادرش عقيل - تحملناپذير ساخته است. آشنايي دقيق و شاملش با قرآن، قولي است كه جملگي برآنند. شرايط زندگي خصوصياش، زندگي اجتماعي و سياسياش و پيوندش با پيغمبر (ص)، و بهويژه سرشت روح عميقي كه در زير احكام و عقايد و شعاير يك دين نهفته است و غالبا از چشمهاي ظاهربين پنهان ميماند، از نزديك آشنا كرده و احساسش و بينشش با آن عجين شده است. وي يك وجدان اسلامي دارد، و اين جزء اعتقاد به اسلام است.
...آنچه در علي (ع) سخت ارجمند است، روح چندبعدي اوست. روحي كه در همه ابعاد گوناگون و حتی ناهمانند قهرمان است. قهرمان انديشيدن و جنگيدن و عشق ورزيدن، مرد محراب و مردم. مرد تنهايي و سياست، دشمن خطرناك همه پستيهايي كه انسانيت همواره از آن رنج ميبرد و مجسمه همه آرزوهايي كه انسانيت همواره در دل ميپرورد.
... انساني كه در همه استعدادهاي متفاوت و متناقض روح و زندگي، قهرمان است. قهرمان شمشير و سخن، خردمندي و عشق، جانبازي و صبر، ايمان و منطق، حقيقت و سياست، هوشياري و تقوي، خشونت و مهر، انتقام و گذشت، غرور و تواضع، انزوا و اجتماع، سادگي و عظمت.
انساني كه هست از آن گونه كه بايد باشد، و نيست.
... زنداني بزرگ خاك، عظمتي كه در زيستن نميگنجد. روح آزادي كه سقف سنگين و كوتاه آسمان برسينهاش افتاده است و دم زدن را بر او دشوار كرده است.
...مگر با كلمات ميتوان از علي (ع) سخن گفت؟! بايد به سكوت گوش فرا داد، تا از او چهها ميگويد؟! چه او با علي (ع) آشناتر است...! علي (ع) خود، محمد (ص) ديگري است و شگفتتر آن كه: در سيماي علي (ع)، محمد (ص) را نمايانتر ميتوان ديد."
دکترعلی شریعتی