یادداشت دکتر نورزاد به مناسبت روز مهندس
به مناسبت 5 اسفند روز مهندس؛ دکتر علی نورزاد، رئيس دانشكده مهندسي عمران، آب و محيط زيست یادداشتی را به شرح زیر منتشر نموده است:
بسم الله الرّحمن الرّحیم
در عنكبوت نگاه كن، كه خانه‌ي خويش چگونه كند و هندسه در تناسب آن چون نگاه دارد، كه از لعاب خويش، ريسمان سازد و دو گوشه‌ي ديوار طلب كند و از يك جانب، بنياد افكند و به ديگر بَرَد تا تار تمام بنهد. آن گاه پود بر گردن گيرد و ميان نخ‌ها راست دارد تا بعضي دورتر و بعضي نزديك تر نَبُوَد، تا نيكو و بِاندام بود... و در زنبور نگاه كن كه خانه‌ي خويش مُسَدَّس كند؛ كه اگر چهار سو كند، گوشه‌هاي خانه، خالي و ضايع ماند و اگر گرد كند، چون مُدَوَّرات به هم باز نهي، بيرون فُرجَت‌ها ضايع باشد و در همه‌ي اَشكال هيچ شكلي نيست كه به مدور نزديك‌تر بود و هموارتر مگر مُسَدَّس...
«برگرفته از كيمياي سعادت محمد بن محمد غزالي»
ايران اسلامي سربلند، ميراث‌دار دانشمندان بزرگي است كه نامشان فخر قرون و اعصار را بر گرفته است و هر كدام در مسير پيشبرد علم كيمياي سعادت محمد بن غزالي در تاريخ بشريت نقش بي‌بديلي را ايفا نموده‌اند و نام بلند ايران مرهون عظمت آنان است.
به پاسداشت يكي از آن ستارگان تاريخ علم، روز پنجم اسفند، زاد روز دانشمند و مهندس برجسته ايراني خواجه نصیرالدین طوسی (653-579 هجري شمسي)، به‌نام روز ملي مهندس در تقويم ايرانيان نام‌گذاري شده است. ايشان یکی از سرشناس‌ترین شخصیت‌های تاریخ اسلامی و شيعه است كه مجموعه آرا و دیدگاه‌های کلامی شیعه را در کتاب تجرید الاعتقاد گردآوري نموده است و به‌عنوان احیاگر فلسفه و مبتکر روش فلسفی در کلام شیعه شناخته شده است.
خواجه‌ي دانشمند طوس، فیلسوف، متکلم، فقیه، ستاره‌شناس، اندیشمند، ریاضیدان، منجم، پزشک، معمار و مهندس ایرانی قرن هفتم قمری بوده و به القابی چون «نصیرالدین»، «محقق طوسی»، «استاد البشر» و «خواجه» شهرت داشته است. جامع‌الاطراف بودن ايشان، نه تنها اين مهندس سياستمدار را در ميان اهالي سياست صاحب منزلت نمود، بلكه الگوي بي‌نظيري از يك مهندس را براي جامعه مهندسي ايران بر جاي گذاشت. ايشان رصدخانه مراغه را ساخت و در کنار آن کتابخانه‌ای به‌وجود آورد که نزدیک به چهل هزار جلد کتاب در آن بوده است. اين رصدخانه از نظر سازه‌اي و معماري، بنايي شايسته تقدير است كه از قرن هفتم هجري قمري تاكنون، مراغه را به‌عنوان شهري صاحب تاريخ معرفي كرده است. اين بنا به‌عنوان نماد مهندسي برخواسته از ذهن خلاق و منظم يك مهندس بي‌نظير است. وی یکی از گسترش‌دهندگان علم مثلثات نيز هست که در سده ۱۶ میلادی کتاب‌های مثلثات او به زبان فرانسه ترجمه گردید.
روز پنجم اسفند بهانه‌اي است تا انديشه سترگ مهندسان ايراني با الگو گرفتن از نوابغ سلف خود، جايگاه علم مهندسي را نو به نو باز تعريف نموده و آثاري بي‌بديل خلق نمايند. جامعه دانشگاهي كشور در اين ميان سهم به‌سزايي براي ارتقاء اين جايگاه دارد تا نام مهندسي ايران اسلامي به شايستگي درساحت جهاني تبلور يابد. امروز علوم ميان رشته‌ايي سبب شده است كه نياز به تخصص و احاطه كافي و وافي به ساير علوم و تلاقي آن با علم مهندسي وظيفه خطير مهندسي را دو چندان نمايد. لزوم توجه به مقوله‌هاي مهمي از جمله محيط زيست، توسعه پايدار و پاسداشت اين موضوعات بنيادي، نيازمند نگاه نو به مهندسي و روز آمد كردن همه‌ي مفاهيم مرتبط با آن است.
در اين راستا، دانشكده مهندسي عمران، آب و محيط زيست دانشگاه شهيد بهشتي، «ششمین همایش و نمایشگاه سد و تونل ایران» را كه هر دو سال يك‌بار برگزار مي‌شود، در روز 5 اسفند 1399 همزمان با روز بزرگداشت خواجه نصیرالدین طوسی که در تقویم کشور روز «مهندس» نامیده شده است، برگزار مي‌نمايد. تلاش بر اين است تا در اين همايش راهبردي، مهمترین مسائل حوزه‌هاي سد و تونل كشور، در قالب چکیده‌ای از نظرات استادان دانشگاه‌ها، متخصصان صنعت، کارفرمایان، مهندسان مشاور و پیمانکاران، انجمن‌های علمی، تحقیقاتی و صنفي و شرکت‌های تامین‌کننده تجهیزات و ماشین‌آلات گردآوری و در قالب نشست‌هاي متنوع، به مخاطبان به‌ویژه سیاست‌گذاران و تصمیم‌سازان اين دو حوزه انتقال يابد. شایان ذکر است که همه‌گیری بیماری کرونا در ایران نیز همانند تمام کشورهای جهان شرایط خاص و تازه‌ای ایجاد کرده و بر نحوه برگزاری بسیاری از رویدادها اثرگذار بوده است. از اين‌رو، تغییراتی در نحوه برگزاری همايش ایجاد شده است. به این ترتیب که نشست‌ها با حضور هيئت رئيسه و خبرنگاران علاقمند برگزار مي‌شود و به‌صورت برخط در فضای مجازی، به سمع و نظر ثبت‌نام‌کنندگان، نويسندگان مقالات و مدعوین محترم خواهد رسيد. اميد است با طرح دیدگاه‌های مختلف و مباحث مهم در نشست‌های همایش ششم، نتایج حاصل از این گفتگوها، راه‌حل‌های نوين و موثری را فراروی صنايع سد و تونل کشور قرار دهد.
چه زيبا حكيم غزالي «مهندسي» را موهبتي بزرگ از سوي خداوند متعال بيان كرده است كه حيات بشر و حيوانات و استمرار عالم امكان بر آن بنا شده و تجربه زيستي را الگوي منحصر به فرد براي توسعه علم مهندسي ترسيم نموده است. در انتها، اينجانب ضمن تبريك روز ملي مهندس به تمامي استادان و دانشجويان سخت‌كوش و خرد ورز مخصوصاً همكاران و دانشجويان دانشگاه شهيد بهشتي، آرزوي توفيق بيش از پيش براي جامعه مهندسي كشور را از درگاه حضرت حق تعالي مسألت مي‌نمايم.
با سپاس و احترام
علی نورزاد
رئيس دانشكده مهندسي عمران، آب و محيط زيست
دانشگاه شهيد بهشتي