با گسترش فرهنگ نوآوری از مرزهای دانش عبور خواهیم کرد

از سال 1960 که دنیا با بحران اقتصادی مواجه شد بسیاری از شرکت های بزرگ، ورشکست شدند این اتفاق موجب شد اقتصاد جهانی به ویژه در آمریکا و اروپا با مشکلات متعددی رو به رو شود. به این ترتیب تعداد زیادی از کارشناسان این شرکت‌ها بیکار شدند و بر این اساس برای حل این مشکلات ایده راه‌اندازی پارک‌های علم و فناوری مطرح شد.

دکتر خسرو پیری، عضو هیأت علمی و رئیس مرکز نوآوری پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به هدف اصلی ایجاد و راه‌اندازی پارک‌های علم و فناوری در دنیا می گوید: شرکت‌های بزرگ مانند درخت‌های تنومندی هستند که با وزش بادهای شدید ریشه آنها از خاک خارج می‌شود و برخلاف آنچه تصور می‌شود درختان تنومند در مقابل وزش بادهای شدید مقاومت کمتری دارند و درمقابل درختچه‌های کوچک اگرچه در مقابل وزش باد خم می‌شوند اما از ریشه خارج نخواهند شد. با این تفکر ایده بهره‌گیری از توانمندی‌های متخصصانِ باتجربه برای نجات از بحران اقتصادی مورد توجه قرار گرفت. قوانین و آیین‌نامه‌هایی نوشته شد و امکاناتی فراهم شد که این افراد بتوانند شرکت‌های کوچکی راه‌اندازی کنند که در ساختار پارک‌های علم و فناوری در کنار هم قرار بگیرند. با فراهم شدن امکاناتی از سوی دولت‌ها این شرکت‌ها به تدریج تحولات اساسی را برای مقابله با بحران های اقتصادی به وجود آوردند.

رئیس مرکز نوآوری پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی، درباره نقش پارک‌های علم و فناوری در پیشبرد اهداف اقتصاد دانش بنیان می‌گوید: پارک‌های علم و فناوری در حقیقت مانند قلمستان‌هایی هستند که شرکت‌های نوپا همچون قلمه‌هایی در آنجا تحت حمایت قرار می گیرند تا در نهایت بتوانند به باغ‌های اصلی منتقل شوند. بر این اساس به تدریج در مناطقی که توسعه نیافته بودند راه‌اندازی پارک‌های علم و فناوری مورد توجه قرار گرفت. در کشور ما از سال 1375 موضوع راه‌اندازی پارک‌های علم و فناوری مطرح شد . هدف این بود که ایده‌های نو در پارک‌ها رشد کرده و در نهایت در سطح جامعه به فعالیت اقتصادی تبدیل شوند. گروهی از پارک‌های علم و فناوری، دانشگاهی و گروهی نیز مستقل هستند. هدف این است که در این پارک‌ها فناوری‌ها بر مبنای دانش شکل گیرند و ایده‌هایی مورد توجه باشد که خروجی دانش هستند. در گذشته اقتصاد دنیا بر اساس بهره‌برداری از منابع طبیعی تعریف می‌شد اما با کاهش منابع طبیعی بهره‌گیری از منابع انسانی و بر همین اساس اقتصاد دانش بنیان مطرح شد که مبنای آن دانش انسانی است.

دکتر پیری افزود: در کشور ما درمسیر تحقق اقتصاد دانش بنیان دانشگاه ها به عنوان مبنای توسعه در نظر گرفته شدند. پارک‌های علم و فناوری در سطح دنیا در شرایطی که از اهداف اصلی خود منحرف نشوند به توسعه اقتصادی منجر خواهند شد و می‌توانند مشکلات ناشی از افزایش شمار دانش آموختگان دانشگاهی و بیکاری را برطرف کنند.

رئیس مرکز نوآوری دانشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی درباره جایگاه مراکز نوآوری در پارک‌های علم و فناوری توضیح می‌دهد: پارک‌های علم و فناوری مجموعه‌ای متشکل از ساختارهای مختلف نظیر مراکز نوآوری و مراکز رشد هستند که مانند حلقه‌های یک زنجیر به‌هم پیوسته‌اند. مراکز نوآوری در دو گروه دانشگاهی و غیردانشگاهی قرار می‌گیرند که اگر چه نقش‌های متفاوتی را برعهده دارند اما از نظر کارکرد مشابه هستند. در دانشگاه‌ها مراکز نوآوری لشگر خط مقدم را تشکیل می‌دهند که به‌طور مستقیم در ارتباط با افراد تحصیل کرده دانشگاهی، استادان، دانشجویان و کارشناسان هستند و نقش مراکز نوآوری حمایت از ایده‌هایی که از درون پایان‌نامه و تحقیقات دانشگاهی جوانه می‌زند. یکی از مهم‌ترین اهداف مراکز نوآوری گسترش فرهنگ نوآوری و کارآفرینی بین مجموعه دانشگاهی یا به عبارتی استادان و دانشجویان است. با گسترش فرهنگ نوآوری دانشجو باید در پایان‌نامه‌ها و پروژه‌های تحقیقاتی به دنبال نوآوری باشد که بتواند مرزهای دانش را گسترش دهد.

 عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی درباره اهداف در نظر گرفته شده برای راه‌اندازی مرکز نوآوری پژوهشکده علوم محیطی تصریح می‌کند: در حوزه علوم انسانی این دانش به شکل یک مسئولیت اجتماعی و در حوزه فنی به شکل فناوری نمود پیدا می‌کند که در نهایت به ارائه خدمات منتهی شده و به عبارت دیگر تجاری‌سازی می‌شود. در مراکز نوآوری هدف این است که ابتدا فرهنگ نوآوری ایجاد شود تا دانشجو بتواند فراتر از مرزهای دانش نگاه اقتصادی داشته باشد. زمانی که فرهنگ نوآوری در محیط دانشگاهی مورد توجه قرار می گیرد به تدریج ایده‌های نو مطرح می شود و در این مرحله ماموریت بعدی مراکز نوآوری آغاز می‌شود تا پس از بررسی ایده‌ها از نظر قابلیت تجاری‌سازی و ارائه خدمات به مردم این ایده‌ها در مسیر صحیح هدایت شود.